JE ZIET EN RUIKT DE ARMOEDE. MAAR FANTASTISCH WAT GK (*) HIER ALLEMAAL DOET

Dinsdagavond 13 februari 2024 - Marijke telefonisch vanuit Savar, Shimulia en Damrai, in Bangladesh.

(Marijke vertelt)

“Ik heb niet zo goed geslapen. Te veel indrukken. En ook het ontbijt blijft wat wennen, van ’s morgens vroeg rijst met groenten en ei… Gelukkig is er ook altijd fruit (appels, mandarijntjes), dus geen klagen. Na het ontbijt zadelden we ons stalen ros voor een ritje richting Shimulia (bezoek gezondheidscentrum en Elderly club), om dan over Damrai (ontmoeting met een beeldhouwer en met de Hindoe-gemeenschap) terug te keren naar het GK-hoofdkwartier in Savar, waar we na het diner en de afspraken voor de komende dagen, alweer ons bedje hebben opgezocht.

Verslag van de dag?

Het fietsen was aangekondigd als een tochtje van 25 km op de boerenbuiten. En dat was best leuk, al moet je er wel je hoofd bijhouden. Want we fietsen daar aan de linkerkant, hé. Zoals in Engeland. Een overblijfsel uit 1800 en zoveel toen India, Pakistan en Bangladesh samen Brits-Indië vormden.

Eerst bezochten we het gezondheidscentrum van GK in Shimulia. Ik kan zo’n centrum best vergelijken met een dispensarium in Rwanda. (Ter info: toen ik afstudeerde als verpleegkundige in 1983 heb ik eerst twee maand vrijwilligerswerk gedaan in een dispensarium in Rukoma in Rwanda, waarna ik werk ben beginnen zoeken maar niet meteen vond, want toen – jaren ’80 – vond niemand werk, ook niet de leerkrachten en verpleegkundigen).

In het gezondheidscentrum van GK in Shimulia gaven de dokter en verpleegkundige van dienst, een woordje uitleg. Hier is het een komen en gaan van mensen op consultatie voor bv. een bloed- of urineonderzoek, voor controle, enz. Er is ook een tandartsenpraktijk (zie foto) en een ‘materniteit’ waar vrouwen bevallen van hun kindje. Mensen komen dus van heinde en verre naar hier. Maar het is ook vanuit het gezondheidscentrum dat er verpleegkundigen en paramedici met de fiets naar de dorpen trekken, om er de mensen thuis te verzorgen. Ik moet terugdenken aan al die jaren dat ik voor het Wit-Gele Kruis van Tielt werkte.

Mooi ook is, hoe aan het gezondheidscentrum van GK in Shimulia – sinds enkele jaren - een Elderly-club verbonden is. Een werking voor ouderen à la OKRA. We krijgen er een rondleiding, zien er een groep dames bij een activiteit in een zaaltje en krijgen fruit te eten. Wat nu al niet meer opvalt, maar wat ik wel nog eens wil vermelden: de meeste Bengalezen zijn moslims, en dat zie je aan de hoofddoeken en zelfs de boerka’s. Maar in Bangladesh leven ook Hindoes. En zo bezoeken we ook een Hindoe-gemeenschap, waar mensen potten bakken. Ik denk aan ons Hanne die ook potten van keramiek maakt, maar daarvoor een draaitafeltje en zo heeft. Hier gebeurt echter alles manueel, wat het best hard werken maakt.

Terug in het gezondheidscentrum, hebben we een gezamenlijke activiteit met de Elderly-club. Iets op zijn OKRA’s. En zonder dat het spel dat we doen, veel uitleg behoeft, want we verstaan elkaar niet. En zo moeten we – elk individueel en geblinddoekt - met een stok een potje kapotslaan (zie filmpje). Ik sla naast het potje, recht op mijn knie (en ai, die doet nu nog pijn). Na het meppen met de stok, doen we ook stoelenkans (dat is iets veiliger) en sommigen spelen nog badminton.

Tussenin, is er plots veel belangstelling voor mij, of voor mijn gsm. Ik heb een foto genomen van een jongetje, en dat jongetje wil die foto eens zien. Ik toon de foto, en ineens staat iedereen rond me. En wil iedereen al mijn foto’s zien…  

Gelukkig gaat ‘de bel’ en is het 13:30 uur, tijd voor onze lunch (middagmaal). Rijst, met groenten, en vis of vlees. Wel raar weer, om dat met één hand (je rechterhand) te moeten eten, zonder bestek. Maar dat gaat intussen al een beetje. Toch moet je zelf ook eens proberen zo’n kippenboutje op te peuzelen met één hand. Not easy, nee. Maar je hoort mij en niemand klagen, hoor. Ik vraag me trouwens af of die vrouwen die ons zo vriendelijk bedienden tijdens de lunch, zelf wel eten ’s middags?

Mij valt trouwens vandaag vooral op, de armoede! De grote armoede! De blik in de ogen van de mensen, spreekt boekdelen, vind ik. Je ziet hier ook geen dikke mensen. Velen zien er ouder uit dan ze zijn. Sommigen dragen geen schoenen. En dan heb ik nog niets verteld over de omgeving. De gebouwen die scheuren vertonen. Er hangt ook een zekere stress, vind ik. Mensen zijn heel vriendelijk, en moeten voortdoen, maar … kijken ook vaak bedrukt. Ja, bedrukt is misschien het beste woord, om uit te drukken hoe de doorsnee Bengalees zich voelt. Ik spreek nu vanuit mijn buikgevoel, hé. O ja, en ik vind ook dat het hier niet zo fris ruikt. Als je bij ons – in Vlaanderen - door de natuur fietst, dan ruik je die natuur. De geur van de lente. In Bangladesh niet. Natuurlijk is het er ook altijd warm, dat scheelt wellicht. Maar er hangt ook een soort brandgeur, vind ik. Een geur van stof. Van vuilnis. Van rioolwater.

Maar terug naar onze fiets. Na het eten, fietsen we richting Dhamrai, waar we een afspraak hebben met een beeldhouwer die beelden uit brons maakt. Iemand van de Hindoe-gemeenschap, die met heel veel passie, heel mooie beelden maakte. Mooi, heel mooi.

Tot slot, fietsen we nog 5 km terug naar Savar. Ik ga blij zijn als we er zijn, want door zo’n druk verkeer fietsen, is toch niet niks. Zeker niet op zo’n autoweg, waar je links moet rijden, en er rechts van je voortdurend riksja’s, en auto’s, en bussen, en camions voorbijsteken. En lawaai maken. En claxonneren. Van ‘zwakke weggebruikers’ is hier geen sprake, in het Bengalese verkeer telt duidelijk het recht van de sterkste.

Eens terug in Savar, sta ik nog even te babbelen dokter Mahjebin van GK. Mijn Engels is niet meer wat het ooit was, maar met handen en voeten trek ik me best uit de slag (zie foto). Ik vraag Dr. Mahjebin naar het mentale welzijn van de mensen. ‘Mensen die én moeten werken, én hun gezin moeten onderhouden, én het huishoudelijk werk moeten doen, hebben het het lastigst,’ zegt ze. Ik vraag haar ook het financiële, de armoede, de koopkracht? ‘Dat is een heel groot probleem,’ beaamt de dokter. ‘En na corona, is het nog veel slechter geworden. Basisproducten zoals rijst en bloem, zijn nu veel duurder, dan voor corona.” En de jongeren, vraag ik? Dr. Mahjebin: “Veel jonge mensen werken in het buitenland, de meisjes als huishoudhulp (dienstmeisje). In Saoedi-Arabië en Maleisië. En dan sturen ze geld op naar Bangladesh, naar hun familie.”

Maar ik ga moeten neerleggen (de telefoon) (**). Want we gaan hier nog wat afspraken maken voor morgen. En dan gaan slapen.

Morgen vertrekken we na het ontbijt met de bus naar Sagardighi (https://maps.app.goo.gl/uSuF75j1nFiq1YqS7) en rijden dan 50 km met de fiets (we lunchen onderweg) naar Mymensing, waar we – denk ik - vijf dagen zullen blijven. Het is hier wel fantastisch goed georganiseerd allemaal. Hoedje af voor WSM en OKRA, en voor GK, die alles ter plaatse voor ons regelen. We mogen zelfs onze vuile was in de zak aan de deur laten staan, want die gaan ze wassen tegen dat we terugkeren in Savar.  

Tot morgen!

Marijke

(*) Nog even iets over GK (Gonoshasthaya Kendra - ‘Beweging voor volksgezondheid’). GK is een ngo die na de onafhankelijksoorlog in 1972 werd opgericht door Dr. Zafrullah Chowdhury en door enkele progressieve dokters. De ‘Beweging voor volksgezondheid’ is al meer dan 20 jaar een gewaardeerde partner van WSM. Het is onder meer voor GK dat we (Marijke en Dominique) zoveel geld probeerden in te zamelen (met dank aan al onze supporters).

GK leidt personeel op om gezondheidszorg tot in de verste uithoeken van het platteland te brengen via kleine gezondheidscentra en ziekenhuizen. GK introduceerde de ziekteverzekering in Bangladesh en bepaalt door haar lobbywerk mee de gezondheidspolitiek van het land. Bij nationale en zelfs internationale rampen (bv. overstromingen, corona) komt GK tussen met reddingsploegen, medische interventie, wederopbouw van beschadigde huizen en voedsel- en waterdistributie.

(**) Marijke belt ’s avonds ‘haar verslag’ door aan Dominique, die er – mee gevoed door algemene info en foto’s - een verhaal van maakt. Het telefoontje vanavond duurde welgeteld 21 minuten.   

(***) Er is ook een algemeen verslagje van de hele OKRA-groep op reis in Bangladesh. Daarvoor kan je surfen naar https://www.okra.be/expeditie-banglabike  Je vindt er (nu) foto’s en tekst van zaterdag- zondag 10-11 februari en van maandag 12 februari, en straks ook een verslagje van vandaag, dinsdag 13 februari 2024.